Probleem/aanleiding

Changelabs in de aanpak van laaggeletterdheid is een interventie waarbij we − in samenwerking met de laaggeletterden, betrokken organisaties en afdelingen − via ‘social design thinking’ komen tot een toegankelijk en passend taalaanbod. In een social-designtraject staat het vraagstuk van de eindgebruiker centraal en werken de erbij betrokken stakeholders op een gelijkwaardige wijze samen om het vraagstuk op te lossen.

Om laaggeletterdheid te verminderen, hebben gemeenten een aanpak van laaggeletterdheid en een (taal)netwerk om deze aanpak te realiseren. Ook grote organisaties in het sociale domein, zoals ziekenhuizen, UWV en andere instellingen, hebben baat bij een individuele aanpak en zo’n netwerk voor de aanpak van laaggeletterdheid. Het netwerk bestaat vaak uit meerdere stakeholders, die vanuit verschillende afdelingen en beleidsdomeinen worden aangestuurd. Deze verschillen compliceren de samenwerking van de aanpak van laaggeletterdheid.

Doelgroep

De eindgebruikers − in deze interventie de laaggeletterden − zijn de primaire doelgroep; zij staan centraal in deze interventie. De deelnemers van het changelab zijn alle bij het probleem betrokken stakeholders in een specifieke wijk of organisatie. Dit zijn bijvoorbeeld inwoners van een wijk of cursisten van een taalcursus, en maatschappelijke organisaties, zoals gemeenten, UWV, ziekenhuizen, buurthuizen, de kinderopvang, basisscholen en roc’s.

Doel

In een changelab, waarin dus de behoeften van de eindgebruikers centraal staan, werken alle belanghebbenden samen om praktische oplossingen te vinden voor de knelpunten die spelen rondom de aanpak van laaggeletterdheid. Samen komen zij tot een toegankelijk en passend taalaanbod.

Aanpak

Omdat de aanpak zich richt op vraagstukken op het gebied van laaggeletterdheid waar niet één organisatie eigenaar van is, starten we met het ophalen van verhalen over laaggeletterdheid bij de eindgebruikers. Als duidelijk is wat voor hen de belangrijkste thema’s en knelpunten zijn, organiseren we vervolgens changelabs. Daarvoor nodigen we alle bij het probleem betrokken stakeholders uit. In het eerste changelab vormen we met elkaar in een drietal gespreksrondes, aan de hand van de gesignaleerde thema’s, een beeld van de behoeften, knelpunten en kansen rondom taal en het taalaanbod. In het tweede changelab vertalen we samen de behoeften en ideeën uit het eerste changelab naar oplossingsrichtingen, die vervolgens in de praktijk worden getest.

Onderzoek/onderbouwing

De interventie Changelabs in de aanpak van laaggeletterdheid is gestart als pilot in de Haagse wijk Transvaal. Hier waren alle relevante stakeholders bij betrokken: laaggeletterden, gemeente, Taalhuis, bibliotheek, taalaanbieders, vrijwilligersorganisaties, welzijnswerk, wijkcentra en wijkbewoners. Zie het praktijkvoorbeeld Transvaal voor meer informatie hierover. De accounthouder voor laaggeletterdheid van de gemeente Den Haag heeft de resultaten vanuit de pilot besproken met het lokale taalnetwerk. Hieruit is gebleken dat de kennis en inzichten die de stakeholders hebben opgedaan, helpen om de aanpak en het beleid beter te laten aansluiten bij de praktijk.