‘Taalambassadeur, is dat niks voor jou?’ Dick Voogd is zijn docent Nederlands nog steeds dankbaar voor die vraag. ‘Het is mij op het lijf geschreven. Ik hou ervan om een praatje te maken én om mensen een stapje verder helpen. Net zoals ík eerder geholpen ben.’ Zijn doel? ‘Dat iedereen mee kan doen in de maatschappij. Dat gun ik echt iedereen.’ Als Taalambassadeur komt Dick op veel plekken; de Belastingdienst, gemeentes, ziekenhuizen, woningcorporaties. Overal leest hij mee als ex-laaggeletterde. Is de informatie te begrijpen? Of kan het ook anders? De taal laat hem niet meer los,  Dick is zelfs gedichten gaan schrijven. Eén gedicht werd voorgelezen in de Tweede Kamer. 

‘Het is mijn droom om docent te worden.’ Efsun Cingi is (nog) geen docent, maar wél Taalambassadeur. Voor Efsun is het leren van de Nederlandse taal een groot avontuur, waar ze veel tijd in steekt. Ze had nooit gedacht dat ze Taalambassadeur zou worden. Maar ze is er héél blij mee! Zo komt haar droom al een beetje uit. Mensen helpen, zelf nieuwe dingen leren, een voorbeeld zijn voor anderen… Efsun: ‘Als je de taal niet spreekt, is het donker om je heen. Je weet niet waar de weg naartoe gaat. Door de taal te leren, wordt het steeds lichter en zie je beter waar je naartoe kan gaan. Ik ben blij dat ik mensen daarbij mag helpen!’.

“Mijn moeder hield me vroeger veel thuis van school. Dat vond ze gezelliger denk ik. En nu heb ik moeite met lezen en schrijven.” Adrie van Tour woont samen met haar man op Katendrecht. Ze hebben 2 dochters en een kleindochter. Echt last had Adrie er niet van, dat ze niet zo goed kon lezen en schrijven. “Maar als ik nieuwe mensen leer kennen, praat ik meestal veel. Zodat ze geen gekke vragen gaan stellen.” In 2022 begon Adrie met taalles. Nu is ze ook Taalambassadeur. “Dat is niet altijd makkelijk. Bijvoorbeeld als ik een tekst moet beoordelen. De moeilijke woorden die ik normaal snel oversla, moet ik nu juist benoemen. Dat was best wel even een drempel. Maar ik vind het belangrijk!” Adrie werkte ook mee aan Duidelijke Taal, een 4-delige serie over laaggeletterdheid van HUMAN.

"Nee mama, dat is niet goed!’. De dochter van Akosua Ampomah Antwi is 8 jaar en spreekt goed Nederlands. Beter dan Akosua. Voor Akosua was dat een extra motivatie om snel en goed Nederlands te leren. Zodat ze haar dochter kan helpen met haar schoolwerk, maar ook om een praatje te kunnen maken met haar collega’s. Dus ze ging terug naar school; eerst Nederlands, daarna het Zorgcollege. Na een aantal jaren vrijwilligerswerk, heeft Akosua nu een baan in de zorg én is ze Taalambassadeur. Antwi weet hoe stressvol het kan zijn om de taal niet goed te spreken, maar nu voelt ze zich goed. Als Taalambassadeur wil zij mensen motiveren. Akosua: “Ga naar school! Het komt goed, kijk maar naar mij.”. Met een grote glimlach zegt zij: ‘Ik word blij als ik mensen kan helpen!’.

Het is 2014 en Hans Esbach zit nog niet zo lang op Nederlandse taalcursus bij zijn werkgever Irado als zijn leraar het hem vraagt. Of hij Taalambassadeur wil worden. “Is dat niks voor jou? We zijn op zoek naar iemand die weet hoe het is om niet goed te kunnen lezen en schrijven. Iemand die alle trucjes kent; ‘ik ben mijn bril vergeten’, ‘dat formulier vul ik thuis wel in’, ‘ik heb geen pen bij me’, en ga zo maar door. Iemand die je dus niet zo makkelijk voor de gek kunt houden.” Lees ook het hele interview met Hans hier. Hans werkte ook mee aan Duidelijke Taal, een 4-delige serie over laaggeletterdheid van HUMAN.

Op Curaçao werkte Elayna Martina vanuit haar hart met jongeren. Toen ze in 2021 naar Ridderkerk verhuisde, wilde ze hiermee doorgaan. Maar hoeveel ze ook solliciteerde, ze werd nergens aangenomen. Samen met haar werkcoach ontdekte ze waarom: haar beheersing van de Nederlandse taal was nèt niet goed genoeg. Ze was gemotiveerd en had veel werkervaring, maar de taal bleek een barrière. Elayna ging naar Nederlandse les en werkte hard. Ook bleef ze solliciteren. In 2024 werd ze aangenomen bij een welzijnsorganisatie in Rotterdam. Hier doet ze een werk-leertraject en kan ze werken met de doelgroep die ze zo graag wil helpen. Als Taalambassadeur wil ze zichzelf verder ontwikkelen én hoopt ze anderen over de streep te trekken om de taal beter te leren. Haar motto: Taal is de sleutel tot groei! Elayna werd in 2023 genomineerd als Taalheld en werkte ook mee aan Duidelijke Taal, een 4-delige serie over laaggeletterdheid van HUMAN.

Hilly Hassing houdt van puzzelen en lezen. Ze zat op een leesclub, samen met haar man. “Ja, wel makkelijke boeken hoor!”, zegt ze. “Want ik vind lezen en schrijven eigenlijk best moeilijk.” Toen haar man met een taalcursus begon, ging Hilly mee. Voor de gezelligheid. “Oei”, merkte ze toen, “ik weet ook niet alles!”. Hilly en haar man zijn nu elke dinsdag in de bieb van Vlaardingen te vinden. Voor taalles. Ze vindt het leuk om samen steeds beter te leren lezen en schrijven. En als Taalambassadeur helpt ze graag anderen. Hilly heeft geen computer of smartphone. Maar ze is wel gestart met Klik en Tik. “Dan weet ik alvast hoe dat werkt.” 

Dit is Nihat Toktas. Wij ontmoetten Nihat op het Digi&Taalfestival in de wijk Alexander. Hij was al een poosje vrijwilliger in het Taalcafé in Ommoord, maar het leek hem leuk om nog iets erbij te doen. Na een goed gesprek en een paar keer meekijken, besloot Nihat de stap te wagen om Taalambassadeur te worden. En daar zijn wij blij mee! Nihat komt uit Turkije en woont best wel lang in Nederland. In Turkije was hij timmerman. Toen hij in Nederland kwam, heeft hij een ongeluk gehad op het werk. Daardoor kan hij niet meer het werk doen wat hij deed. Op dit moment is Nihat hard aan het studeren voor zijn B1 examens Nederlands. En hij heeft er veel zin in om als Taalambassadeur aan de slag te gaan!

Martina Volders is 34 jaar. Ze woont in Capelle aan den IJssel, samen met haar ouders,  een hond, een kat en twee cavia’s. Op haar werk, bij Promen, ziet ze soms mensen die onzeker zijn. Die helpt ze graag. Want Martina weet hoe het is om onzeker te zijn. En om moeite te hebben met leren. Dat heeft ze zelf ook. Vooral rekenen vind ze heel lastig. Maar Martina ging naar de avondschool, dat kon bij haar werkgever. Ze leert daar taal, rekenen en zelfs Engels! Dat laatste is handig bij het gamen, één van haar hobby’s. Als Taalambassadeur wil Martina iedereen laten weten: ‘Je bent niet alleen. Voor mij was het ook moeilijk, maar samen komen we er wel.’  

Narges Rahmani werkt in de bibliotheek van Barendrecht. Dat deed ze ook in Iran, het land waar zij vandaan komt. Toen Narges 6 jaar geleden in Nederland kwam, moest ze alles opnieuw leren. Dat was niet makkelijk. “Maar de weg naar succes is niet makkelijk”, zegt Narges. “Je moet altijd je best blijven doen.” Als Taalambassadeur wil ze mensen helpen, die moeite hebben met de (Nederlandse) taal. Haar advies? “Kom naar de bibliotheek! Wij helpen jou graag. Iedereen kan vooruitgaan. Gewoon proberen, niet geschoten is altijd mis.”

Parisa Akbarzadeh Poladi had in Iran een mooie baan, maar geen vrijheid. Daarom vluchtte ze naar Nederland. Hier werkt ze als fotograaf, illustrator en Kinderrechtencoach. Ook is ze lid van de wijkraad in Ommoord. Ze is genomineerd voor prijzen zoals ‘Beste nieuwkomer’ en ‘Vrouw van het jaar Rotterdam’. De taal blijft een uitdaging voor haar. Daarom gaat ze vaak naar openbare plekken waar veel Nederlands wordt gesproken. Ook oefent ze met een taalcoach.  Met haar kunstwerken en als Taalambassadeur wil Parisa mensen met elkaar verbinden. "Zodat mensen die moeite hebben met lezen en schrijven mee kunnen doen in de samenleving.” Soms heeft ze het moeilijk, dan gaat ze naar de Erasmusbrug. Parisa: “Dan kijk ik naar Rotterdam. Verwoest in de oorlog, met een gat in het hart, maar toch weer opgebouwd. Dat geeft mij moed.” Als Taalambassadeur wil zij iedereen laten weten: “Geef niet op! Jaag je dromen na.”

Mirsada Cuturic vindt het heerlijk om op een positieve manier haar mening te geven. En zo samen dingen beter te maken. Daarom is Taalambassadeur echt iets dat bij haar past. Toen er in 1992 oorlog uitbrak in Bosnië en Herzegovina, kwam Mirsada met haar man en kind naar Nederland. Hier ging ze terug naar school en ze studeerde af als juf op een basisschool. Helaas moest zij na een aantal jaar door familie omstandigheden stoppen met werken. Nu is zij Taalambassadeur. Mirsada: ”Ik vind het hartstikke leuk, dit had ik 25 jaar eerder moeten doen! Ook al is het niet altijd in perfect Nederlands, mensen luisteren naar mij. Zij waarderen mijn mening en proberen het beter te doen. Fantastisch!”.

Carmen Hidalgo Peña groeide op in Venezuela. Ze studeerde daar Politicologie en werkte voor de overheid. Toen ze haar man leerde kennen, kwam ze naar Nederland. Nu woont ze alweer een aantal jaar in Barendrecht. Carmen: “Ik weet dat taal nodig is om goed te kunnen communiceren met anderen. Daarom wilde ik graag Nederlands te leren.” De cursus waarin veel aandacht was voor spreekvaardigheid, vond ze het leukst. Daar leerde ze het meest. In de bibliotheek vertelde een kennis haar over de Taalambassadeurs. Dat vond ze zo interessant dat ze nu zelf Taalambassadeur is. Carmen: “De beste manier om Nederlands te leren is oefenen, oefenen, oefenen: op school, thuis, op je werk of in je vrije tijd. Als Taalambassadeur help ik graag!”.

Waar een wil is, is een weg. Dat is het eerste gezegde dat Saad Alkassoum leerde in Nederland. Nu is het zijn motto. Saad is in 2021 uit Syrië naar Maassluis gekomen. Toen hij in Nederland kwam, greep hij alle kansen aan om de taal te leren. Hij had twee baantjes, deed vrijwilligerswerk én was veel te vinden in de bibliotheek van Maassluis. Om Nederlands te oefenen. ‘Praat alsjeblieft geen Engels met mij’, zegt Saad. ‘Hoe meer Nederlands ik hoor en spreek, hoe beter.’ In 2024 werd zijn harde werken beloond. Hij werd aangenomen als leraar op een basisschool, net als in Syrië. Als Taalambassadeur wil hij graag iets teruggeven. ‘Mensen hebben mij geholpen, nu kan ik zelf mensen helpen. Misschien kan ik de weg wat korter maken.’

“Ik heb al zéker 5 mensen naar Nederlandse les gekregen. En toen was ik nog geen Taalambassadeur!” Tsvetomira Mileva is trots en blij dat ze Taalambassadeur is. Ze helpt mensen graag. Toen ze vanuit Bulgarije naar Nederland kwam ontdekte ze al snel: “Als je je post niet kan lezen, mis je soms belangrijke informatie. Dus ik moest goed Nederlands leren. En de regels van het land.” Ze vindt het belangrijk dat iedereen dat doet. Tsvetomira: “Mensen zijn onzeker. Ze zeggen: ’Misschien is het te moeilijk voor mij.’ Ja, zeg ik dan, het ís moeilijk. Maar wat is makkelijk? Alles is moeilijk in het begin! Probeer het. Ga naar school. Het maakt niet uit hoe oud je bent. Taal maakt je vrij!”.

“Van je fouten kun je leren.” Als Taalambassadeur vindt Bakr Mohamed Adam het belangrijk dat iedereen dit weet. “Iedereen maakt fouten, maar dat is niet erg, dat is juist goed!” Bakr groeide op in Sudan. Na de lagere school ging hij werken. Want er was geen geld om alle kinderen naar school te laten gaan. In 2018 kwam hij naar Nederland. Hij werkte hard om de taal en de gebruiken te leren, en behaalde MBO 2 Zorg en Welzijn. Hij loopt nu stage bij Vluchtelingenwerk Vlaardingen. Ook is hij bijna klaar met Nederlandse taal B1. Als ervaringsdeskundige wil hij anderen op een positieve manier helpen: “Ik weet hoe het is. Ja, het is soms moeilijk, maar iedereen kan het!”.

‘Ik kon niet goed schrijven. Daar hoef je je toch niet voor te schamen? Vraag gewoon om hulp!’. Het motto van Ria Schaper is niet zo makkelijk als het lijkt, dat weet ze best. Daarom werd ze Taalambassadeur. ‘Mensen stappen niet zo makkelijk af op iemand die al zijn hele leven goed kan lezen en schrijven. Mij durven ze wél om hulp te vragen. Omdat ik weet hoe het is.’ Organisaties helpt ze ook, met begrijpelijk taalgebruik. Ze beoordeelt het liefst bijsluiters bij medicijnen en folders over ziektes. ‘Die zijn soms moeilijk te begrijpen en je gezondheid is heel belangrijk.’ Meer weten over Ria? Kijk de aflevering ‘Ken je kijken’ met Stadsdichter Derek Otte.

IN MEMORIAM – Koos Vervoort 

Op 30 oktober 2024 is Koos overleden. Hij heeft de strijd tegen longkanker verloren. Op 27 juni 2024 kreeg hij nog de Erasmusspeld van wethouder Natasha Mohamed-Hoesein, waar hij onwijs trots op was. Wij gaan deze geweldige man missen. Zijn enthousiasme, zijn warmte, zijn humor en zijn mooie verhalen. Zijn vermogen om je binnen te halen in zijn wereld, te laten kijken door zijn ogen... Dat is maar weinig mensen gegeven. 

Als mensen niet durfden, of bang waren, haalde Koos ze over de streep. Hij zei: 'Als ik het kan, kan jij het ook!'. En hij meende het, uit de grond van zijn hart. Hij was een Taalambassadeur in hart en nieren en we hebben ontzettend veel van hem geleerd. Samen zetten wij het werk van Koos voort.