Dethon is een sociaal werkbedrijf dat mensen helpt die (tijdelijk) naast de reguliere arbeidsmarkt staan om hun positie op die arbeidsmarkt en in de samenleving te versterken. Daarvoor zorgt Dethon in Zeeuws-Vlaanderen voor werkgelegenheid, liefst bij werkgevers, maar als dat niet kan binnen één van de eigen bedrijven. Sinds enkele jaren pakt Dethon laaggeletterdheid onder de werknemers structureel aan op de werkvloer. Taalvaardigheid kwam in beeld, omdat werknemers moeite hadden met bijvoorbeeld het lezen van werkinstructies. Ook werd geconstateerd dat in vakgerichte opleidingen, zoals in de groensector, steeds meer nadruk komt te liggen op de algemene vakken, zoals taal en rekenen. Voor veel medewerkers van Dethon is dat een drempel om zich verder te ontwikkelen in hun vak. Met de komst van het landelijke programma Tel mee met Taal heeft Dethon subsidie aangevraagd om taalcursussen aan te bieden in Hulst, Terneuzen en Oostburg. Na een voorzichtige start zien medewerkers en management nu steeds meer de voordelen in van deze structurele aandacht voor basisvaardigheden als taal, rekenen en omgaan met de computer.

Doel

Medewerkers taalvaardiger maken voor hun werk (zodat zij onder meer instructies kunnen begrijpen, dagstaten invullen), maar ook voor thuis (brieven lezen, stemmen bij verkiezingen).

Doelgroep

Alle medewerkers van Dethon, zowel NT1 en NT2. De grootste groep deelnemers is tussen de 46 en 55 jaar en man. 

Aanpak

Drie jaar geleden startte Dethon met het aanbieden van taallessen in drie gemeenten. De lessen worden verzorgd door samenwerkingspartner Scalda, duren 2,5 uur en vinden wekelijks plaats gedurende een heel schooljaar (34 lessen). Sommigen nemen inmiddels voor het tweede of derde jaar deel. De lessen worden ondersteund door vijf gepen¬sioneerde taalvrijwilligers, opgeleid door Stichting Lezen en Schrijven, die veel affiniteit hebben met de doelgroep. Er wordt gebruikgemaakt van lesmateriaal van Stichting Lezen en Schrijven (onder andere de Succes!-boekjes), aangevuld met materiaal van docenten, digitaal leren via websites (oefenen.nl) en diverse spelletjes. Ook wordt samengewerkt met de bibliotheek.

In Hulst en Oostburg was aanvankelijk geen draagvlak bij de werkleiding, dus werd gestart in Terneuzen. De training Herkennen & Doorverwijzen voor de werkleiding heeft uiteindelijk bijgedragen aan meer inzicht in en erkenning van de problematiek. De inzet en verhalen van ervaringsdeskundige Taalambassadeurs heeft het draagvlak verder vergroot. Het werd een succes. Dethon kan deze aanpak alleen doorzetten met de landelijke subsidie, in aanvulling op de eigen opleidingsbudgetten. De werknemers volgen de taallessen onder werktijd. Dat dit leidt tot een lagere productie ziet Dethon als een investering op de duurzame inzetbaarheid van de werknemers.

Opbrengsten 

Werkleiding ervaart dat werknemers zelfstandiger kunnen werken doordat zij de instructies begrijpen en bijvoorbeeld zelf hun dagstaten kunnen invullen.
Deelnemers voelen zich zekerder, zijn assertiever en sociaal vaardiger, doordat zij ook hun mondelinge taalvaardigheden verbeteren. 
Het blikveld van de deelnemers wordt verruimd doordat in de lessen ook aandacht is voor de actualiteit, bijvoorbeeld bij de verkiezingen. Ook worden mensen die hun VCA-diploma (basiskennis veiligheid, gezondheid en milieu) nog moeten behalen, gericht ondersteund tijdens de lessen. 
Mensen ervaren nu minder schroom om uit te komen voor hun laaggeletterdheid en er komen nu zelfs vragen voor computercursussen. 
Sommige ex-deelnemers hebben zich ontwikkeld tot Taalambassa¬deurs en motiveren met hun ver¬halen collega’s om ook zich ook voor dit project aan te melden. 
Bijvangsten: meer collegialiteit en dalend ziekteverzuim. 

Succesfactoren

Door de inzet van zeer ervaren vakdocenten van Scalda en de taalvrijwilligers, die als hulpdocenten fungeren, kan er in de lessen heel gedifferentieerd worden gewerkt in kleine groepjes. Hierdoor worden goede resultaten behaald, wat motiverend werkt. 
De aanjaagfunctie is heel belangrijk en wordt vervuld door de opleidingscoördinator van Dethon. Zeker in het verkrijgen van draagvlak bij de werkleiding is dit essentieel geweest. Het blijft wenselijk om de voortgang te bewaken en het onder¬werp op de agenda te houden bij management en betrokkenen. 
Door de grote betrokkenheid van de docenten, taalvrijwilligers en opleidingscoördinator blijven de deelnemers positief en gemotiveerd. Het is belangrijk gedurende de uitvoering om het contact te onderhouden met de deelnemers.

Toekomst

Het idee is om de training Herkennen & Doorverwijzen voor de werkleiding binnenkort te herhalen, zodat het draagvlak wordt behouden. Ook wordt de mogelijkheid van computerlessen onderzocht. Mensen die mogelijk nog schroom hebben om hun laaggeletterdheid te erkennen, ervaren waarschijnlijke een lagere drempel om zich aan te melden voor een computercursus en indirect wordt de taal dan meegepakt. Er stromen steeds nieuwe taalvrijwilligers in, die hiervoor nu een vergoeding ontvangen.