Buurthuis Mandelaplein bevindt zich in het hart van de wijk Transvaal in Den Haag. Het creëren van een laagdrempelig taalaanbod is er één van de vele activiteiten. De taallessen worden in Buurthuis Mandelaplein verzorgd door diverse taalketenpartners. Veel vrouwen uit de wijk nemen eraan deel. In gesprek met de vrouwen werd geconstateerd dat er nog meer kansen zijn om hun leerroute te verbeteren. Veel partners in de wijk herkenden dit.
Met Stichting Lezen en Schrijven werden daarom twee ‘Change Labs’ georganiseerd, waarin aan de hand van de verhalen van de vrouwen leerlijnen, kansen en knelpunten in kaart zijn gebracht. Om het taalaanbod (nog) beter bij de wensen van de taalvragers te laten aansluiten, is in twee werksessies met deelnemers, vrijwilligers, beleidsmakers en taalaanbieders gekeken waar kansen en oplossingen liggen om meer vrouwen te bereiken en de leerroutes voor hen te verbeteren. Stichting Lezen en Schrijven mocht beide Change Labs begeleiden.

Doelstelling

Doel van de aanpak was om het informele taalaanbod van Buurthuis Mandelaplein beter voor het voetlicht te brengen en een doorgaande leerroute in de wijk te creëren voor de vrouwen die zich verder willen ontwikkelen, samen met de formele aanbieders en partners in de ketenaanpak.

Positionering

Transvaal is al decennia aankomstwijk voor vrouwen die de Nederlandse taal niet spreken. Buurthuis Mandelaplein is een plek waar veel van deze vrouwen terechtkunnen voor taalles, net als Centrum Bario, de basisscholen, de bibliotheek en Buurt- en Kerkhuis De Paardenberg. Hiermee speelt Buurthuis Mandelaplein een belangrijke rol in de taalketenaanpak.

Methode

Een Change Lab is onderdeel van de methode ‘Design Thinking’. De kern van deze methode is dat de doelgroep er nauw bij betrokken wordt (in plaats van aanbodgericht werken). Het eerste Change Lab richtte zich daarom op verduidelijking van de vraag van de doelgroep. Tijdens de tweede Change Lab zijn oplossingsrichtingen bedacht, opnieuw samen met de vrouwen om wie het ging.

Aanpak

De bedoeling van de Change Lab-methode is om organisaties te helpen complexe en taaie vraagstukken door middel van codesign (dus mét de doelgroep en andere belanghebbenden) aan te pakken. De methode bood de mogelijkheid om ambtelijk (uitvoerend) en bestuurlijk niveau met elkaar te verbinden. Ook werd een koppeling gemaakt tussen stedelijk, wijk- en buurtgericht werken en tussen formeel en informeel aanbod, ervan uitgaande dat alle kennis waardevol is. 

In totaal waren 30 partners van verschillende organisaties uitgenodigd om deel te nemen aan de Change Labs. De drie grote partners − Bibliotheek Transvaal, ROC Mondriaan en welzijnsorganisatie Xtra − werden in contact gebracht met de kleinere partners uit de wijk, de taalcoördinator, taalvrijwilligers en vertegenwoordigers van de gemeente. Het belang van de vrouwen om wie het ging, stond in de gesprekken voorop. Stichting Lezen en Schrijven vervulde de rol van onafhankelijk procesbegeleider.

Opbrengsten

• De lokale aanpak en toegang zijn geborgd in beleid. Dat maakt de toegang voor de mensen in Transvaal laagdrempelig. De leerroute sluit beter aan. Tot voor kort konden de vrouwen in hun wijk geen reguliere opleiding van niveau A1 naar A2 volgen. Mede naar aanleiding van de Change Labs heeft ROC Mondriaan besloten een reguliere opleiding aan te bieden in Buurthuis Mandelaplein. Dit biedt de vrouwen de kans om door te groeien en na het behalen van het diploma verder te leren.
• De Change Labs hebben er ook voor gezorgd dat de partners in de wijk meer zicht hebben op het verschillende aanbod en de aanbieders. Hierdoor is het mogelijk door te verwijzen naar vervolgaanbod en misschien zelfs te differentiëren op basis van leerprofielen. Vanuit het buurthuis is nu al concreet te zien dat de methode werkt bij het vormen van de groepen voor de reguliere opleiding.
• Als gevolg van de Change Labs is het buurthuis in september in samenwerking met Bibliotheek Transvaal een computercursus voor de vrouwen gestart.

Succesfactoren

• Betrek diverse partijen bij het proces. In Buurthuis Mandelaplein is men eerst met een aantal vrouwelijke taalvragers om de tafel gaan zitten om hun verhalen op te halen. Verschillende partijen werden daarna uitgenodigd om deel te nemen: taalvragers, taalaanbieders en overige partners uit de taalketen, zoals scholen, vrijwilligers- en welzijnsorganisaties en de gemeente. Door al deze partijen bij het proces te betrekken, heeft niemand het gevoel dat er over of voor hen iets bedacht wordt, maar samen met hen.
• Zorg dat je het met elkaar doet. Het is teamwork! Doorloop onderdelen van de Change Lab-methode (Claims, Concerns & Issues) regelmatig met elkaar. De rol van de procesbegeleider is hierbij cruciaal. Stel je niet op als expert, maar ondersteunend en faciliterend.
• Breng leerlijnen, kansen en knelpunten in kaart. Tijdens het eerste Change Lab is dit aan de hand van de verhalen van de vrouwen gebeurd. In het tweede Change Lab is aan de slag gegaan met oplossingsrichtingen. Vooral het feit dat de doelgroep zelf deel uitmaakte van het Change Lab, hebben alle partijen als heel positief ervaren.

Toekomst

Na de succesvolle Change Labs en opbrengsten in Buurthuis Mandelaplein, haakt nu ook Buurthuis de Mussen in de Schilderswijk aan op de ontwikkelde aanpak.