Vandaag debatteerde de kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) over laaggeletterdheid. Wij vinden dat er structurele en meer investeringen nodig zijn in het volwassenenonderwijs. Zo bouwen we de bestaande aanpak basisvaardigheden voor volwassenen verder op. Een goede aanpak vraagt om samenwerking van verschillende ministeries. Alleen door samen te werken kan iedereen in Nederland straks weer meedoen.

Investeren 

Mensen die moeite hebben met taal, rekenen en digitale vaardigheden voelen zich uitgesloten. Ze hebben het gevoel dat ze niet echt mee kunnen doen in de samenleving. Laaggeletterdheid is daarom niet alleen een persoonlijk probleem. Het is juist ook een maatschappelijk probleem. Als mensen niet mee kunnen doen op de arbeidsmarkt, blijven belangrijke banen onvervuld. Denk aan de zorg, het onderwijs of andere beroepen waar grote tekorten zijn. Vaak zijn mensen die moeite hebben met taal ook afhankelijk van toeslagen, schuldhulpverlening en zorg. Ze zijn daardoor niet zelfredzaam. Dit is een gemiste kans voor iedereen in Nederland. Wij zeggen: investeren is de énige optie. Met genoeg en structurele middelen en in samenwerking met alle verantwoordelijke ministeries.

Aanpak basisvaardigheden voor volwassenen 

De staatssecretaris wil de basis op orde hebben voor de aanpak van basisvaardigheden voor volwassenen. Dat juichen we toe. Daar werken we met veel partners, zoals gemeenten, onderwijsinstellingen, bibliotheken en ervaringsdeskundigen, keihard aan. En daar zijn een meerjarige aanpak en structurele en toereikende financiering voor nodig. Helaas is er nog onduidelijkheid over hoe het kabinet dit programma voortzet. Tel mee met taal stopt namelijk eind 2024 en daarmee ook de samenwerking tussen de verschillende ministeries. En halveert het programmabudget. En dat terwijl het kabinet het belang van basisvaardigheden onderschrijft en de staatsecretaris grote en prijzenswaardige ambities heeft.

Hanneke Propitius, directeur-bestuurder Stichting Lezen en Schrijven: 

“Het kabinet vindt onderwijs zeer belangrijk voor bestaans- en werkzekerheid van mensen. Want iedereen is nodig op de arbeidsmarkt. Stichting Lezen en Schrijven benadrukt daarom dat samenwerking tussen verschillende ministeries nodig is. Dan kunnen we laaggeletterdheid nog succesvoller aanpakken. Zodat het niet tussen wal en schip valt, zoals de staatsecretaris tijdens het debat vertelde. Onze oproep is dan ook: investeer in volwassenenonderwijs en een integrale aanpak. Dán pas zorgen we ervoor dat iedereen een leven lang mee kan doen in onze samenleving.”

André, ex-laaggeletterde ervaringsdeskundige: 

"Bezuinigingen op volwassenonderwijs vind ik een slecht besluit. Ik, en 2,5 miljoen andere laaggeletterde volwassenen, hebben juist dat onderwijs nodig om vooruit te komen in ons leven. Dankzij cursussen kan ik nu meer ondernemen, heb ik een goede baan en voel ik mijzelf veel zelfverzekerder."

Tim Huijts, professor/onderzoek ROA/Maastricht University: 

“Onderzoek laat zien dat de leesvaardigheid onder jongeren in Nederland afneemt. Het is belangrijk dat zij als ze volwassen zijn de kans krijgen om hun basisvaardigheden te verbeteren en om zich te blijven ontwikkelen. Mensen die basisvaardigheden missen, kunnen minder goed meedoen op de arbeidsmarkt en ook in de samenleving als geheel. Verder vraagt de veranderende arbeidsmarkt om mensen die kunnen blijven leren. Daarvoor zijn basisvaardigheden essentieel.”