De wijk in 

Raymond Westenberg en Sam Faber van Bibliotheek Kennemerwaard pakken het proactief aan: zij zoeken actief naar plekken waar de doelgroep zich bevindt. Ze maken gebruik van de wijkscan van Probiblio om deze locaties in kaart te brengen. Vervolgens springen ze met hun materialen op de bakfiets naar deze locaties, zoals markten en wijkcentra. Op de markt leggen ze bezoekers vervolgen stellingen voor over basisvaardigheden. Met een pittenzak kunnen de bezoekers dan ‘eens’ of ‘oneens’ gooien. Ook zijn er spreekuren en ‘digispots’ op niet voor de hand liggende locaties, zoals bij het zwembad. 

En nog een mooi voorbeeld: in een supermarkt zetten ze VR-brillen en robotspeelgoed in als ijsbreker om in gesprek te gaan over digitale ontwikkelingen. Daarna legt een bibliotheekmedewerker uit hoe een bibliotheek kan helpen. “Zo voelt het niet als een verkooppraatje.”  

Wij zochten contact met het lokale zwembad en konden na afloop van de populaire les aquarobics een ‘digispot’ opzetten. Terwijl mensen hun kopje koffie drinken, leggen we laagdrempelig contact en helpen met digitale vragen.''

– Raymond Westenberg, Coördinator Taalhuis Alkmaar en Bergen

Belang van vraag- en mensgericht werken 

Een vraaggerichte benadering staat dus centraal. Dat betekent dat de bibliotheek hun aanbod laat aansluiten bij de leervraag die deelnemers hebben bij het doen van bijvoorbeeld hun werk. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met Zaffier, een regionaal leerwerkbedrijf. Hun werknemers krijgen een uur per week de tijd om onder werktijd aan hun taal- en digitale vaardigheden te werken. Deze aanpak neemt veel drempels weg, zoals schaamte of de angst om ‘dom’ over te komen. De vragen die naar boven komen gaan ook verder dan alleen over digitale vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan vragen over geldproblemen. Daarom zijn er tijdens deze spreekuren ook andere organisaties aanwezig die direct hulp aanbieden bij dit soort vragen. 

Samenwerken in de regio 

De bibliotheek onderhoudt ook regelmatig contact met partners zoals de beleidsambtenaar en welzijnsorganisaties. Door steeds te rapporteren over hun activiteiten en signalen vanuit de doelgroep, houdt de bibliotheek de gemeente en partners betrokken en geïnformeerd. Zo kan een signaal zijn dat de vragen die de bibliotheek krijgt steeds complexer worden. Of dat bepaalde websites, zoals die van een gemeente, te moeilijk zijn.

Slimme financiering 

Het is niet altijd makkelijk om het aanbod en het benodigde personeel te bekostigen hiervoor. De bibliotheek maakt slim gebruik van gemeentelijke subsidies zoals de IDO-subsidies, middelen voor het Taalhuis en voor een ‘cursus op maat’. Zo werkte de bibliotheek bijvoorbeeld dankzij die laatste subsidie samen met een huisartsenpraktijk. Bibliotheekmedewerkers hielpen ter plekke patiënten met inloggen in het patiëntenportaal en lieten zien hoe ze online afspraken maken en herhaalrecepten aanvragen. Als ze meer vragen hadden, dan werden ze actief doorverwezen naar het aanbod van het Taalhuis. 

We organiseren ‘Zingen en Digidingen’ waarbij we samen in een koor muziek maken en digitale vaardigheden leren. Zo leren deelnemer bijvoorbeeld hoe ze bluetooth en YouTube kunnen gebruiken. Hiermee hebben we tot nu toe al meer dan 40 mensen bereikt.''

– Sam Faber, Projectleider Taalhuis Bibliotheek Kennemerwaard

Tips om zelf aan de slag te gaan 

Ben je geïnspireerd door deze voorbeelden? Ga zelf aan de slag met deze tips! 

  1. Ken je regio: Gebruik tools zoals de wijkscan van Probiblio om te begrijpen waar de NT1-doelgroep zich bevindt en wat hun behoeften zijn. 
  2. Onderneem actie: Wacht niet af, maar ga eropuit. Gebruik een bakfiets voor mobiele spreekuren of loop binnen bij wijkcentra. Train medewerkers in gespreksvaardigheden als ze het lastig vinden om de doelgroep te benaderen. 
  3. Onderhoud je netwerk actief: Zorg voor regelmatig overleg met gemeentelijke beleidsmedewerkers en andere relevante partners, zoals welzijnsorganisaties en lokale bedrijven. Deel succesverhalen en impactvolle resultaten om het belang van het werk te benadrukken en de noodzaak van middelen en ondersteuning te onderbouwen. 
  4. Denk out-of-the-box: Overweeg onverwachte locaties voor activiteiten, zoals bij een grote winkelketen of zwembad. Werk samen met lokale bedrijven en instellingen om de doelgroep op verrassende plekken te bereiken. 
  5. Experimenteren is oké: Niet alle initiatieven van Bibliotheek Kennemerwaard zijn (meteen) gelukt. Leer van je eigen projecten en die van andere bibliotheken/organisaties en blijf experimenteren.  

Meer weten? 

Stichting Lezen en Schrijven ondersteunt gemeenten en bibliotheken bij het bereiken van NT1'ers. Denk bijvoorbeeld aan de Ik wil leren campagne. We bieden trainingen, materialen, advies op maat en we faciliteren kennisuitwisseling. We delen ook de nieuwste inzichten uit onderzoek.  

Benieuwd wat Bibliotheek Kennemerwaard nog meer doet? Raymond en Sam delen graag hun tips en ervaringen met andere bibliotheken en organisaties. Neem contact op met onze regionale adviseur Nirma Haggenburg voor meer informatie. 

Nirma Haggenburg

Adviseur