Jasper Harmes is 35, woont in Nieuw-Amsterdam en werkt in een bakkerij. Door de breuk met zijn vriendin, vorig jaar, werd hij geconfronteerd met zijn taalachterstand.
Hij begreep de brieven van de notaris niet. ‘Kom op zeg, dacht ik, ik ben 34. Het is schandalig dat ik het niet kan!’
Als kind ging hij naar de vrije school. Op de middelbare school ging het mis. Jasper: ‘Op de basisschool schreven ze alles op het bord, maar daarna gingen ze ineens dicteren. Ik was al niet sterk in taal en door mijn ADHD ben ik nogal snel afgeleid. Ik had meteen een grote achterstand. Ook overleed mijn moeder en dat maakt me rebels. Ik ben toen overgestapt naar de LTS, consumptieve techniek.’
‘Praktijkvakken zoals bakken, gingen goed. Ik kan prima iets nadoen en als iemand iets vertelt, onthoud ik dat. Maar met Nederlands, Engels en rekenen ging het niet goed. Waarschijnlijk haalde ik mijn diploma, omdat ze zo snel mogelijk van me af wilden. Met de vervolgopleiding, MTS, BBL (Beroepsbegeleidende Leerweg) ben ik na anderhalf jaar gestopt. Niet door mijn taalachterstand, maar door ruzie over werktijden.’
Mooie verhalen
‘Het enige waar ik moeite mee heb, is mijn administratie. Vroeger had ik schulden. Niet heel ernstig, maar ik ben nogal impulsief en heb geen overzicht. Mijn ex hielp me regelingen te treffen, zodat ik alles kon afbetalen. Toen die relatie na elf jaar ophield, was ik op mezelf aangewezen. Ik vond het schandalig dat ik het niet zelf kon. In een stuk over laaggeletterdheid in een huis-aan-huisblad herkende ik mezelf en besloot toen naar de bibliotheek te gaan. Tijdens de inschrijving stuntelde ik ontzettend met schrijven, dus ze zagen meteen dat ik aan het goede adres was.’
Taalles
‘Naar school wil ik nooit meer. Ik volg nu een uur in de week taalles van een taalvrijwilliger; een leuke vent met mooie verhalen. Hij wijst me erop dat ik rust moet nemen. Ik lees snel en monotoon, maar het gaat er natuurlijk om dat je begrijpt wat er staat. En als ik iets moet schrijven ben ik in gedachten verder dan op papier en dan klopt de zin niet meer.’
Als het niet wil zoals het moet, moet het maar zoals het wil.
–
Jasper Harmes
Erop af
‘Ik wil voorkomen dat ik een betaalachterstand krijg, anders raak ik mijn mooie huisje kwijt. Daarom open ik al mijn post en kijk ik direct onderaan de brief of ik iets moet betalen. De rest is onbelangrijk. Op de computer kan ik geld overmaken of iets opzoeken met Google, maar bij mijn verzekeraar, bank of de gemeente stap ik binnen als ik iets moet regelen.’
‘Met taalles lees ik iedere week een hoofdstuk in een boek, wat ik samenvat. Dat is heel leerzaam, ook omdat ik een woordenboek heb gekregen, zodat ik alles kan opzoeken. Ik lees Waren De Goden Kosmonauten van Erich von Däniken. Een hele uitdaging: veel moeilijke woorden en lange zinnen. Maar het gaat erom dat je doorzet. Ik ben ervan overtuigd dat als ik iets wil, dat het me zal lukken!’
