Lezen is een uitdaging in alle onderwijssectoren

Het percentage Nederlandse 15-jarigen dat risico loopt om laaggeletterd te worden, blijft fors toenemen. Van 17,9 procent in 2015 naar 24 procent in 2018. Daarnaast daalt de leesmotivatie. Al in groep 5/6 van het basisonderwijs hebben leerlingen een lage leesmotivatie. In het voortgezet onderwijs blijkt zelfs dat ongeveer 60 procent van de 15-jarige leerlingen alleen leest als het moet of om informatie op te zoeken wanneer dat nodig is. Bijna de helft van de 15-jarigen vindt lezen zelfs een tijdverspilling. Deze lijn trekt zich door binnen het mbo. Studenten lezen weinig en doen dit niet graag. Ook is er in het mbo minder aandacht voor leesmotivatie. Jongeren worden bijvoorbeeld weinig gestimuleerd om langere teksten of boeken te lezen.

Stichting Lezen en Schrijven maakt zich zorgen over de stijging van het aantal jongeren met een leesachterstand. Waar er sinds 2003 al sprake was van schommelingen scoren jongeren nu aantoonbaar en structureel  lager op hun leesvaardigheid. Daarnaast kan de negatieve leeshouding ervoor zorgen dat jongeren weinig lezen. Dat de daling in leesmotivatie doorbroken moet worden, staat al langer op de agenda. Zo kwam in juni 2019 al een oproep tot een leesoffensief door de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad.  

Thuisonderwijs

De publicatie van het rapport valt samen met de coronacrisis. De meeste leerlingen volgen hierdoor thuisonderwijs. Dit kan problemen opleveren voor bepaalde groepen leerlingen. We weten dat 1 op de 9 ouders met schoolgaande kinderen laaggeletterd is. Uit ervaring weet Stichting Lezen en Schrijven dat wanneer ouders moeite hebben met taal zij hun kind minder goed kunnen helpen met huiswerk. Juist de rol van de ouders binnen het thuisonderwijs is van groot belang. Bij sommige leerlingen nemen de achterstanden die ze al hebben verder toe door het thuisonderwijs. Dat stelde ook de Onderwijsraad al in een advies aan minister Slob. Het is duidelijk noodzaak om ook op het gebied van taal ervoor te zorgen dat de achterstanden van kwetsbare leerlingen ingelopen worden.  

Leescoalitie 

Momenteel heeft de samenleving zijn handen vol aan de coronacrisis. De Inspectie van het Onderwijs wil daarom op een later moment het gesprek voeren over wat de inhoud van deze publicatie betekent voor het onderwijs. De inspectie wil dan in gesprek met de onderwijspartners. De Leescoalitie, waar Stichting Lezen en Schrijven partner in is, gaat graag dit gesprek met de Inspectie graag aan. De Leescoalitie maakt zich sterk voor een geletterd Nederland en pakt de handschoen op om er gezamenlijk alles aan te doen om deze trend te keren. De Leescoalitie bestaat uit Stichting Lezen, de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, Stichting Lezen en Schrijven, het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum, de Koninklijke Bibliotheek en Vereniging van Openbare Bibliotheken en het Letterenfonds.