In de uitweg naar de crisis speelt scholing een cruciale rol. Ook de kwetsbare groep van laaggeletterden zou daar succesvol aan mee moeten kunnen doen. Alleen dan blijven zij volledig onderdeel van onze arbeidsmarkt en maatschappij. Investeringen zijn daarom nu nodig om laaggeletterdheid te verminderen én te voorkomen. Dat is de kraakheldere boodschap van het actieplan van Stichting Lezen en Schrijven. De SER, VNG, UWV, MBO Raad, NRTO, CNV, FNV en VCP ondersteunen de oproep. Op donderdag 11 maart overhandigen Mariëtte Hamer (voorzitter SER en voorzitter RvT Stichting Lezen en Schrijven) en Geke van Velzen (directeur-bestuurder Stichting Lezen en Schrijven) dit pamflet aan demissionair Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). 

Leven Lang Ontwikkelen: óók voor laaggeletterden

Geke van Velzen: “De coronacrisis zet de arbeidsmarkt op zijn kop. De herstel- en steunpakketten van de regering zetten in op om- en bijscholing om mensen van werk naar werk te begeleiden. We maken ons grote zorgen om de groep laaggeletterden. Zij zijn extra kwetsbaar op de arbeidsmarkt, want zij verliezen vaker hun baan of moeten van werk naar werk. De juiste scholing maakt hen zelfredzamer en behoudt hen voor de arbeidsmarkt, maar dat gaat niet vanzelf.”  
 
Mariëtte Hamer: “De coronacrisis raakt ons allemaal. Voor laaggeletterden zijn de gevolgen extra ingrijpend. We vonden al dat laaggeletterden meer ondersteuning verdienden. Met de coronacrisis blijkt die aandacht en ondersteuning nog belangrijker. Laten we er allemaal voor zorgen dat ook laaggeletterden vertrouwen kunnen houden.” 

Iedereen nodig

Op dit moment zijn ruim 1,8 miljoen mensen van de beroepsbevolking laaggeletterd. Zij hebben grote moeite met basisvaardigheden als lezen, schrijven en rekenen. Ook hebben zij vaak minder digitale vaardigheden. Precies dat wat nodig is om mee te kunnen doen in de maatschappij. Deze basisvaardigheden moeten dan ook onderdeel uitmaken van het scholingspakket en gefinancierd worden uit al die regelingen die er zijn. Daarnaast moet er veel meer gescreend worden op laaggeletterdheid.  
 
Van Velzen: “Doen we dat niet dan is de kans groot dat de om- en bijscholing de grote groep van 1.8 miljoen laaggeletterden niet bereikt of gedoemd is te mislukken. En dat terwijl we hen straks keihard nodig hebben op de snel veranderende arbeidsmarkt.”  

Voorkomen en verminderen

De maatschappelijke, economische en sociale gevolgen van de huidige coronacrisis zijn enorm. “Gebruik deze crisis om te investeren in de positie van laaggeletterden. In een land dat afhankelijk is van zijn kenniseconomie, kunnen we niet wegkijken van deze groep mensen. Daarvoor zijn investeringen nodig; zowel voor het voorkomen als het verminderen van laaggeletterdheid. Doen we dat niet op tijd dan ontstaat er een nieuwe en jonge generatie laaggeletterden”, waarschuwt Van Velzen.  

Pamflet samengevat

In het pamflet aan demissionair minister Koolmees stellen de organisaties dat de uitweg uit de crisis vraagt om stevige maatregelen in de komende kabinetsperiode: 

• Investeer structureel in de aanpak van laaggeletterdheid. Zorg in heel Nederland voor een laagdrempelige plek in de buurt waar je op je eigen niveau kunt werken aan basisvaardigheden. Verdubbel het budget voor scholing en aanpak van laaggeletterdheid van €84 naar €168 miljoen, zoals neergelegd in het SER-advies ‘Samen Werken aan Taal’. 
• Focus op basisvaardigheden. Het is zaak dat het leren van basisvaardigheden een vast onderdeel van het scholingsaanbod wordt. Dat moet betaald kunnen worden uit alle regelingen, vouchers en subsidieregelingen die er zijn in het kader van een Leven Lang Ontwikkelen.  
• Screening op laaggeletterdheid. Zorg ervoor dat de organisaties die intake- en matchingsgesprekken voeren bekend zijn met de screeningsmogelijkheden op laaggeletterdheid. Alleen dan kunnen zij goed mensen van werk naar werk begeleiden. 
• Offensieve aanpak onderwijsachterstanden. Houd de focus op taal en rekenen bij kinderen en zorg voor gelijke kansen in het onderwijs.