Presentatrice Loes Luca en de hoofdpersonen uit de serie gingen in gesprek met de verantwoordelijken: ministeries, wethouders, werkgevers, welzijnsorganisaties en docenten. Aan het einde van de bijeenkomst noteerden de aanwezige verantwoordelijken als 'huiswerk' de geleerde lessen in een schrift. De belangrijkste: gewoon normale taal gebruiken, meer samenwerken in gemeenten en tussen ministeries, en meer aandacht en geld voor volwassenenonderwijs.  

Alle partijen aan tafel 

Ex-laaggeletterde ervaringsdeskundigen en hoofdpersonen uit de serie Adrie, Elayna en Hans vertelden hoe een cursus basisvaardigheden (taal, rekenen en digitale vaardigheden) hun leven veranderde. Zij gingen in gesprek met verschillende sprekers:  

• Wethouders Natasha Mohamed-Hoesein (Rotterdam), Thierry van Vugt (Gouda), Natasja Groothuismink (Zaanstad) 
• Aantink Yeh (beleidsadviseur Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en verkenner voor de nieuwe aanpak basisvaardigheden 2025-2028) 
• Vertegenwoordiger van de werkgevers Jacco Vonhof (voorzitter MKB-Nederland) 
• Directeuren Martijn Kool (vwelzijnsorganisatie MeerWaarde) en Geke van Velzen (directeur-bestuurder Stichting Lezen en Schrijven).  

Samen gingen ze op zoek naar oplossingen hoe het beter kan. Een publiek van 200 mensen volgde het gesprek. 

Conclusies van het gesprek 

Laaggeletterdheid is een rode draad in het leven van mensen. Vaak is het de oorzaak van een opeenstapeling van problemen in hun leven en hun werk. Publiek en sprekers vonden dat we in Nederland nog te weinig stilstaan bij de grote gevolgen die dat heeft voor de arbeidsmarkt en de samenleving.    

Lessen 

Dichter Derek Otte haalde aan het einde van de bijeenkomst de geleerde lessen op: 

• Praat en schrijf gewoon normaal Nederlands. 
• Drempels omlaag en begrip omhoog. Als mensen om hulp vragen, moet er één deur zijn, maak het makkelijk. En heb begrip voor mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en omgaan met computers en smartphones. Luister goed naar wat zij zeggen en denk aan creatieve oplossingen. 
• Zorg dat er bij de Rijksoverheid één eindverantwoordelijke is, ook voor het betrekken van de andere verantwoordelijke ministeries.  
• Betrek ex-laaggeletterde ervaringsdeskundigen bij het maken en uitvoeren van nieuw beleid. 
• De aanpak van laaggeletterdheid kost geld, maar het levert meer op dan het kost. Dus investeer meer geld en tijd in volwassenonderwijs. De Rijksoverheid investeert in 2023 zo'n 26 miljard euro in primair en voortgezet onderwijs. Naar volwassenenonderwijs gaat maar 80 miljoen euro. 
• Zorg voor vaste financiering en voorkom tijdelijke potjes geld en kortlopende projecten. 

Hans, ex-laaggeletterde ervaringsdeskundige: 
“Ik vind het belangrijk dat iedereen stopt met alle moeilijke woorden in brieven en op websites. Praat en schrijf gewoon Nederlands. Dat zorgt er al voor dat mensen begrijpen wat er bedoeld wordt. Maar vooral: heb vertrouwen in mensen die moeite hebben met taal, rekenen en digitale vaardigheden. Ook al staan ze niet te springen om op les te gaan. Begeleid iemand echt van begin tot het einde. Want als je die persoon loslaat, krijg je hem nooit meer te pakken.”